Алатау тұқымы – Қазақстанның ең өнімді сүтті-етті сиыры
Алатау тұқымы – бұл Қазақстанда шығарылған сүтті-етті бағыттағы ірі қара, ол жоғары өнімділігімен, төзімділігімен және қарапайым күтімімен ерекшеленеді. Бұл тұқым Швиц, Кострома, Симментал және жергілікті қазақ сиырларын будандастыру арқылы алынған.
Алатау сиыры Қазақстанның таулы және далалық аймақтарына өте жақсы бейімделген, суыққа да, ыстыққа да төзімді, сонымен қатар жайылымдық мал шаруашылығына өте қолайлы.
⸻
Алатау тұқымының сипаттамалары
• Бағыты: сүтті-етті
• Шыққан жері: Қазақстан (Алматы, Жамбыл, Түркістан облыстары)
• Түсі: қызыл-ала, қоңыр-ала, сирек қара-ала
• Салмағы:
• Бұқалар – 900–1100 кг
• Сиырлар – 550–650 кг
• Шоқтығындағы биіктігі: 130–140 см
• Орташа жылдық сүт өнімділігі:
• 4000 – 5000 литр (жақсы күтіммен 6000 литрге дейін)
• Майлылығы – 3,8–4,2%
• Ақуыз мөлшері – 3,3–3,5%
• Еттің шығымы: 55–60%
• Ұрғашы малдың төлдеу қабілеті: жоғары, бұзаулау жеңіл өтеді
• Мүйізі: орташа, иілген
⸻
Алатау тұқымының артықшылықтары
✅ Жоғары сүт өнімділігі – жылына 6000 литрге дейін сүт береді.
✅ Сүттің сапасы жоғары – майлылығы жоғары, ақуыз мөлшері көп, өңдеуге қолайлы.
✅ Жайылымға жақсы бейімделген – жыл бойы далада жайылуға қабілетті.
✅ Еті сапалы – жұмсақ, шырынды, май мөлшері қалыпты.
✅ Ауруларға төзімді – қатты климаттық жағдайларға шыдамды.
✅ Жеңіл бұзаулау – ұрғашыларының төлдеуі жеңіл, бұзаулары өміршең.
⸻
Күтім ерекшеліктері
⚠ Толықтай өнеркәсіптік сүт өндірісіне жарамсыз – сүт өнімділігі голштин тұқымынан төмен, бірақ майлылығы жоғары.
⚠ Қосымша азықтандыру қажет – жоғары өнім алу үшін минералды қоспалар мен дәрумендер қажет.
⸻
Өсіру және пайдалану
• Негізгі таралу аймақтары: Қазақстан (Алматы, Жамбыл, Түркістан, Шығыс Қазақстан, Павлодар облыстары).
• Қолданылуы:
• Сүт өндірісі: үй шаруашылықтарына және кіші фермерлік қожалықтарға қолайлы.
• Ет өндірісі: етті бағытта да тиімді пайдаланылады.
• Жайылымдық ұстау: дала жағдайында жыл бойы бағуға болады.
Алатау тұқымы – бұл Қазақстандағы ең қолайлы сүтті-етті сиыр, өйткені ол төзімді, күтімі жеңіл және сапалы өнім береді. 🐄🥛🥩