Қазақтың ақбас тұқымы – Қазақстандағы жетекші етті сиыр
Қазақтың ақбас тұқымы – бұл Қазақстанда 1930-жылдары шығарылған етті бағыттағы ірі қара. Бұл тұқым жергілікті қазақ сиырларын герефорд тұқымымен будандастыру арқылы алынған, нәтижесінде жақсы ет сапасы, төзімділік және жайылымдық жағдайларға бейімділік сипаттарына ие болды.
Қазақтың ақбас сиырлары Қазақстанда, Ресейде және Орталық Азия елдерінде кең таралған, себебі олар жылдам салмақ жинайды, сапалы ет береді және қарапайым күтімді қажет етеді.
⸻
Қазақтың ақбас тұқымының сипаттамалары
• Бағыты: етті
• Шыққан жері: Қазақстан
• Түсі: қызыл, басы, аяғы және бауыры ақ
• Салмағы:
• Бұқалар – 900–1100 кг
• Сиырлар – 500–600 кг
• Шоқтығындағы биіктігі: 130–140 см
• Орташа тәуліктік салмақ қосуы: 1100–1300 г
• Еттің шығымы: 58–62%
• Ет сапасы: мәрмәрлігі жақсы, орташа майлылықта, нәзік және шырынды
• Ұрғашы малдың төлдеу қабілеті: жеңіл бұзаулау, бұзаулары мықты
• Мүйізі: қысқа, артқа қарай иілген
⸻
Қазақтың ақбас тұқымының артықшылықтары
✅ Жоғары ет өнімділігі – ет шығымы 62%-ға дейін, өте сапалы сиыр еті.
✅ Тез салмақ қосу – бұқалар тәулігіне 1,3 кг-ға дейін салмақ жинайды.
✅ Төзімділік – Қазақстанның қатал климатына жақсы бейімделген, ыстыққа да, суыққа да шыдамды.
✅ Экономикалық тиімділік – табиғи жайылымдық азықпен жақсы өседі, қосымша жемді аз қажет етеді.
✅ Жақсы денсаулық – ауруларға төзімді, сирек ауырады.
✅ Ерте жетілу – жас төл тез жетіледі, ерте сойыс салмағына жетеді.
⸻
Күтім ерекшеліктері
⚠ Жайылымдық бағу қажет – ең жақсы нәтижеге жету үшін табиғи жайылымда ұстау ұсынылады.
⚠ Сүт өнімділігі төмен – аналықтары бұзауын асырайтын мөлшерде ғана сүт береді.
⸻
Өсіру және пайдалану
• Негізгі таралу аймақтары: Қазақстан, Ресей, Өзбекстан, Қырғызстан.
• Қолданылуы:
• Ет өндірісі: жоғары сапалы сиыр етін өндіру.
• Жайылымдық ұстау: табиғи жайылымдарда бағуға өте қолайлы.
• Селекция: жергілікті мал тұқымдарының ет сапасын жақсарту үшін пайдаланылады.
Қазақтың ақбас тұқымы – Қазақстандағы ең танымал етті тұқым, жылдам салмақ жинайды, төзімді және сапалы ет береді, сондықтан фермерлер мен ірі шаруашылықтар үшін ең тиімді таңдау. 🐂🥩