Қызыл дала тұқымы – құрғақшылыққа төзімді сүтті сиыр
Қызыл дала тұқымы – бұл Украина мен Ресейдің оңтүстік далалық аймақтарында шығарылған сүтті бағыттағы ірі қара. Бұл сиырлар қарапайым күтімімен, ыстық климатқа төзімділігімен және тұрақты сүт өнімділігімен ерекшеленеді.
Құрғақшылыққа және жұтаң жемге төзімділігі арқасында қызыл дала тұқымы Қазақстанның, Ресейдің, Украинаның және Орта Азияның оңтүстік өңірлерінде кең таралған.
⸻
Қызыл дала тұқымының сипаттамалары
• Бағыты: сүтті
• Шыққан жері: Украина, Ресейдің оңтүстік өңірлері
• Түсі: қызыл, қоңыр, кейде ақ дақтары болады
• Салмағы:
• Бұқалар – 800–1000 кг
• Сиырлар – 450–550 кг
• Шоқтығындағы биіктігі: 125–135 см
• Орташа жылдық сүт өнімділігі:
• 3500 – 5000 литр (жақсы күтіммен 6000 литрге дейін)
• Майлылығы – 3,6–3,8%
• Ақуыз мөлшері – 3,2–3,4%
• Ұрғашы малдың төлдеу қабілеті: жоғары, бұзаулау жеңіл өтеді
• Мүйізі: бар (қысқа, жоғары бағытталған)
⸻
Қызыл дала тұқымының артықшылықтары
✅ Құрғақшылыққа төзімді – ыстық ауа райына бейімделген, жұтаң жеммен де қоректене алады.
✅ Қарапайым күтім – экстремалды климаттық жағдайларда да тұрақты өнім береді.
✅ Жақсы сүт өнімділігі – сапалы күтіммен тәулігіне 10-15 литр сүт береді.
✅ Жеңіл бұзаулау – бұзаулардың өміршеңдігі жоғары.
✅ Ұзақ өнімділік кезеңі – 5–6 лактацияға дейін жақсы өнім береді.
✅ Селекцияда қолданылады – сүт өнімділігін арттыру үшін басқа тұқымдармен жиі будандастырылады.
⸻
Күтім ерекшеліктері
⚠ Сүттің майлылығы орташа – ірімшік пен сары май өндірісіне қарағанда қышқыл сүт өнімдері үшін тиімді.
⚠ Голштин тұқымына қарағанда өнімділігі төмен – бірақ күтіп-бағуға шығын аз.
⸻
Өсіру және пайдалану
• Негізгі таралу аймақтары: Украина, Ресейдің оңтүстігі, Қазақстан, Өзбекстан.
• Қолданылуы:
• Сүт өндірісі: сүт және қышқыл сүт өнімдерін өндіру үшін қолайлы.
• Жайылымдық мал шаруашылығы: дала және құрғақшылық аймақтар үшін өте тиімді.
Қызыл дала тұқымы – бұл ыстық әрі құрғақ аймақтарға арналған тамаша сүтті сиыр, оның төзімділігі, қарапайым күтімі және тұрақты өнімділігі мал өсірушілер үшін үлкен артықшылық береді. 🐄🥛