Қарашай қой тұқымы – таулы аймақтарға бейімделген етті-майлы тұқым
Қарашай қойы – ет-май бағытындағы көне қой тұқымы, ол Қарашай-Шеркес жерінде шығарылған және Солтүстік Кавказдың таулы аймақтарында кең таралған. Бұл тұқым жоғары өнімділігімен, жыл бойы таулы жайылымда бағуға жарамдылығымен және төзімділігімен ерекшеленеді. Қойлардың мықты сүйек құрылымы мен құйрық майының жоғары мөлшері шаруашылықтар үшін өте пайдалы.
⸻
Тұқымның негізгі сипаттамалары:
• Шығу тегі: Қарашай-Шеркес Республикасы (Солтүстік Кавказ, Ресей)
• Өнімділік бағыты: ет-майлы
• Тірілей салмағы:
• Қошқарлар: 80–100 кг
• Саулықтар: 50–60 кг
• Құйрық майының салмағы: 7–12 кг
• Төлдегіштігі: 100 саулықтан 110–120 қозы
• Жүнінің түрі: қылшықты, кілем, киіз жасауға жарамды
• Өмір сүру ұзақтығы: 8–10 жыл
• Климатқа бейімділігі: таулы аймақтардың қатал жағдайларына жақсы бейімделген
⸻
Қарашай қойының артықшылықтары:
✅ Жоғары ет-май өнімділігі: еті шырынды, құйрық майы көп және өте құнарлы.
✅ Таулы жайылымдарда жақсы өседі: жыл бойы табиғи жайылымды пайдаланып, қосымша азықтандыруды қажет етпейді.
✅ Шаруашылыққа экономикалық тиімді: азық талғамайды, алыс жайылымдарда да тіршілік ете алады.
✅ Қаңқасы мықты, бұлшықет жақсы дамыған: ұзақ қашықтыққа жүруге төзімді.
✅ Климатқа шыдамдылығы жоғары: ыстыққа да, суыққа да оңай бейімделеді, ауруларға төзімді.
⸻
Ұстау мен күтім ерекшеліктері:
⚠ Жыл бойғы жайылымда бағу: табиғи жайылымдарды тиімді пайдалану арқылы шығынды азайтуға болады.
⚠ Қарлы және суық кезеңдерде қосымша азық беру: қысқы уақытта қосымша жем-шөппен қамтамасыз ету маңызды.
⚠ Жүнін жыл сайын қырқу: қылшықты жүнін арнайы өңдеп, тұрмыстық бұйымдар жасауға қолдануға болады.
⸻
Қолданылуы мен өсірілуі:
• Негізгі өсірілетін аймақтар: Қарашай-Шеркес, Солтүстік Осетия, Дағыстан, Шешенстан, Қазақстанның оңтүстік өңірлері.
• Қолданылу бағыттары:
• Ет өндірісі: жоғары сапалы қой етін өндіруге жарамды.
• Құйрық май өндірісі: ұлттық тағамдар мен дәрілік мақсаттарда кеңінен қолданылады.
• Жүн өндірісі: қылшық жүнінен кілем, киіз, басқа да бұйымдар жасауға болады.
• Селекциялық жұмыс: жергілікті тұқымдардың төзімділігін арттыруға пайдаланылады.
Қарашай қой тұқымы – төзімділігі, жайылымдық мүмкіндігі және жоғары өнімділігі арқасында таулы әрі құрғақ аймақтарда өсіруге қолайлы қой тұқымы. 🐏✨