Қаракөл қой тұқымы – бағалы елтірі өндіретін тұқым
Қаракөл қойы – әлемдегі ең танымал елтірілік қой тұқымдарының бірі. Оның басты ерекшелігі – жаңа туған қозыларының жоғары сапалы, толқынды, жылтыр терісі (елтірісі). Бұл тұқым ғасырлар бойы жетілдіріліп, Қазақстан, Өзбекстан, Түрікменстан және басқа да Орталық Азия елдерінде кеңінен өсіріледі. Қаракөл қойлары елтірімен қатар, ет және май өнімділігімен де ерекшеленеді.
⸻
Тұқымның негізгі сипаттамалары:
• Шығу тегі: Орта Азия (Қазақстан, Өзбекстан, Түрікменстан)
• Өнімділік бағыты: елтірі-етті-майлы
• Тірілей салмағы:
• Қошқарлар: 80–100 кг
• Саулықтар: 45–55 кг
• Құйрық майының салмағы: 5–10 кг
• Жүнінің түсі: қара, сұр, көк, алтын түстес, ақ (бағалы елтірі алу үшін)
• Төлдегіштігі: 100 саулықтан 100–120 қозы
• Елтірі алу жасы: қозылар 1–3 күн ішінде сойылады
• Климатқа бейімділігі: ыстық және құрғақ климатқа жақсы бейімделген
⸻
Қаракөл қойының артықшылықтары:
✅ Бағалы елтірі: әлемдегі ең сапалы елтірі өндіретін қой тұқымдарының бірі.
✅ Жақсы ет және май өнімділігі: құйрық майы мен еті жоғары сапалы және дәмді.
✅ Құрғақ климатқа төзімді: ыстыққа және шөлді аймақтарға өте жақсы бейімделген.
✅ Жүнінің ерекше құрылымы: жүннен кілем, киіз және басқа да тоқыма бұйымдары жасалады.
✅ Экономикалық тиімді: елтірі өндірісі өте табысты сала.
⸻
Ұстау мен күтім ерекшеліктері:
⚠ Жайылымда бағу: табиғи жайылымдарды тиімді пайдаланады.
⚠ Құрғақшылыққа төзімділік: суға деген қажеттілігі төмен, ыстыққа шыдамды.
⚠ Қысқы азықтандыру: шөп және қосымша құнарлы жемдермен қамтамасыз ету қажет.
⚠ Елтірі алу мерзімі: қозылар 1–3 күндік кезінде сойылады, себебі осы уақытта олардың терісі ең сапалы болады.
⸻
Қолданылуы мен өсірілуі:
• Негізгі өсірілетін аймақтар: Қазақстан, Өзбекстан, Түрікменстан, Қырғызстан, Ресейдің оңтүстік аймақтары.
• Қолдану бағыттары:
• Елтірі өндірісі: сәндік бұйымдар, тондар мен бас киімдер жасау үшін.
• Ет және май өндірісі: еті жоғары сапалы, ал құйрық майы тағамдық мақсатта қолданылады.
• Жүн өндірісі: қылшық жүннен кілем, киіз және басқа да тұрмыстық бұйымдар жасалады.
• Селекциялық жұмыс: елтірі сапасын арттыру үшін басқа тұқымдармен будандастыру жүргізіледі.
Қаракөл қой тұқымы – елтірісімен әйгілі, жоғары бейімделгіштігі мен өнімділігі бар, Қазақстан мен Орталық Азияда кеңінен өсірілетін маңызды қой тұқымы. 🐏✨