Мал шаруашылық жануарларын тексеру чек-парағы

Қазақстан ветеринария мамандарына арналған нұсқаулық

Кіріспе

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің талаптарына сәйкес, мал шаруашылық жануарларын жүйелі түрде тексеру мал басының денсаулығын және мал шаруашылығы өнімдерінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін міндетті рәсім болып табылады.

Бұл чек-парақ ҚР нормативтік актілеріне негізделген және ветеринариялық тексерудің барлық негізгі аспектілерін қамтиды.

1. Жалпы тексеру

• Жануардың жалпы жағдайын бағалау (мінез-құлық, қоршаған ортаға реакциясы)
• Семіздігін тексеру (BCS шкаласы бойынша дене жағдайын бағалау)
• Жүн/тері қабатын тексеру (жағдайы, жылтырлығы, паразиттердің болуы)
• Дене температурасын тексеру

2. Ағза жүйелерін тексеру

• Тыныс алу жүйесі (тыныс алу жиілігі, сырылдың, жөтелдің болуы)
• Жүрек-қан тамыр жүйесі (пульс, капиллярлық толу)
• Ас қорыту жүйесі (тәбет, тістердің жағдайы, күйіс қайтаратын малдардың қарын жұмысы)
• Зәр-жыныс жүйесі (сыртқы жыныс мүшелерінің жағдайы, зәр шығару)

3. Жануар түрлері бойынша арнайы тексеру

Ірі қара мал

• Сиырлардың желінін тексеру
• Маститке тексеру
• Тұяқтарын тексеру
• Күйіс қайтаруын тексеру (норма тәулігіне 6-8 рет)

Қой мен ешкі

• Жүн/қылшық жағдайы
• Анемияға көздерін тексеру
• Тұяқ шірігіне тұяқтарын тексеру
• Жасын анықтау үшін тістерінің жағдайы

Шошқа

• Тері жабындысын тексеру
• Аяқтарын тексеру
• Тыныс алу жағдайы
• Диарея белгілерін тексеру

4. Диагностикалық рәсімдер

Міндетті зерттеулер

• ІҚМ туберкулинизациясы (ҚР АШМ кестесіне сәйкес)
• Бруцеллезге зерттеу
• Аусыл мен күйдіргіге қарсы вакцинация

Қосымша зерттеулер

• Қан анализі (жалпы клиникалық)
• Копрологиялық зерттеу
• Бактериологиялық егу

5. Қазақстанның климаттық жағдайларының ерекшеліктері

Жануарларды тексеру кезінде Қазақстан аймақтарының климаттық ерекшеліктерін ескеру қажет:

• Қатаң континенталды климат аймағы: қыста үсік шалуға, жазда жылу стресіне ерекше назар
• Дала аудандары: әсіресе жайылым кезеңінде паразиттік ауруларды бақылау
• Таулы аудандар: жануарлардың биіктікке бейімделуін бақылау
• Шөлейт аймақтар: су тепе-теңдігін, сусыздану белгілерін тексеру

6. Қазақстандағы карантиндік аурулар

Тексеру кезінде келесі аурулардың белгілеріне ерекше назар аударылады:

• Аусыл
• Күйдіргі
• Құтыру
• Нодулярлық дерматит
• Ұсақ күйіс қайтаратын малдардың обасы
• Африкалық шошқа обасы

7. Құжаттама және есептілік

• Ветеринариялық тексеру актісін толтыру (ҚР АШМ №2 нысан)
• "Мал шаруашылық жануарларын электронды сәйкестендіру" АЖ-ға деректерді енгізу
• Ветеринариялық паспортты рәсімдеу (қажет болса)
• Індетке қарсы шаралар журналында тіркеу

Маңызды байланыстар

• Аса қауіпті аурулар бойынша тікелей желі: 1434