«Арықтан аққан суды ішіп, газға тұншығып, лайға батып отырмыз»: ауылдағы ағайынның жағдайы
Түркістан облысының Өзбекстанмен шекаралас Зортөбе және Қарабау ауылдарының тұрғындары неге шағымданады?
Зортөбе мен Қарабау Шымкенттен 95 шақырым, Ташкенттен бір-екі шақырым жерде орналасқан. Экономикалық тұрғыда бұл тамаша жер сияқты көрінеді, себебі тұрғындар мал бағуды, көкөніс өсіруді, сауданы кәсіпке айналдырған. Бірақ мұнда уақыт он тоғызыншы ғасырда қатып қалған сияқты: балалар есекпен су тасып, ауыл-аймақ газға уланып, балшыққа батып отыр.
Зөртөбе ауылының тұрғыны Темірхан Құрдиев арықтан еріген суды ішіп отыр / Фото Informburo.kz
Инфрақұрылымның жоқтығынан бөлек, адамдар Қазақстандағы ең ірі жерасты газ қоймаларының бірі Полторацкоеден газ иісі шығып жатқанына шағымданады. Ауыл тұрғындары тура мағынасында газда отыр, бірақ ауылдың әлеуметтік нысандары көмірмен жылытылады.
"Біз тұратын жер қауіпті аймақ болып саналады, өйткені астымызда газ қоймасы бар. Ұзақ уақыт бойы газ иісі шығады. Жергілікті тұрғындар құрамында көптеген зиянды заттар бар ауамен тыныс алады. Балалар, қарттар ауырады. Бірақ Жоғарыда отырғандардың ешқайсысы бізге көмектеспейді», - дейді Зөртөбе тұрғыны Сайдулла Нұрсейітов.
Оның айтуынша, ауылдың көшелеріне жарты ғасырдан астам уақыт асфальт төселмеген, балалар галош пен резеңке етікпен жүруге мәжбүр. Ауылда интернет әлсіз, желіні ұстау үшін адамдар төбе төбеге шығуға мәжбүр.
Бірақ ең өзекті мәселе – ауыз суға қол жеткізу. Оны ауыл тұрғындары сатып алады.
"Су тапшылығынан ауылдың бау-бақшасы қаңырап бос қалды. Үйлерге газ он жыл бұрын ғана жүргізілген. Қазір арық арқылы ағып жатқан еріген су, 400 үй пайдаланады. Өзеннен келетін су күзде тоқтатылады. "Екі күн береді " сосын су көрші Жамбыл ауылына кетеді. Аптасына екі рет ішеміз. Қалған уақытта 100 литрге 500 теңгеден сатып аламыз. Бірақ барлығының мүмкіндігі бола бермейді», - деді Әбдіхалықов.
Зортөбенің шетінен Өзбекстан астанасының жеке секторының пештерінен шыққан түтін арасынан Ташкент қаласының зәулім ғимараттары алыстан көрінеді. Ал ауыл маңында газ қоймалары бар: көптеген құбырлар, шүмектер, өрт қауіпсіздігі туралы ескерту белгілері бар.
"Ауылда газ иісі шығады. Бұрын да айттық, қазір айтамыз. Газдың иісі ауылға барып, тұрғындарды улауда», - деп түсіндірді Оразалы Әбдіхалықов.
«Ауыл балалары лайға батып қалмас үшін 2020 жылы бүкіл ауыл өз күшімен тақтайшаларды чиптеп, көшеге төседі, мемлекет тарапынан ешқандай көмек болмады», - дейді тұрғындар.