Еуропа елдеріне жұмыртқа, Кореяға ірімшік сатып жүргендер бар

Қазан айында Парламент Мәжілісіндегі «Ақ жол» ҚДП фракциясының депутаттары Премьер-Министрдің орынбасары Роман Склярдың атына салқындатылған сиыр еті мен қосалқы ет өнімдері бойынша Қытай нарығын ашуға қатысты депутаттық сауал жолдаған еді. Араға тұра бір ай салып ресми жауап келіп түсті. Онда оиандық ауыл шаруашылығы өнімдерін сыртқы нарықтарға, оның ішінде Қытай нарығына ілгерілету мақсатында импорттаушы елдердің ветеринариялық талаптарын келісу, жеткізушілердің шетелдік тізілімдеріндегі қазақстандық кәсіпорындардың тізбесін кеңейту бойынша жұмыс жүргізіліп жатқаны айтылыпты. Қазіргі уақытта тірі жануарлар мен жануарлардан алынатын өнімдерді экспорттау үшін Иран, Еуропалық Одақ елдері, Біріккен араб әмірліктері, Сауд Арабиясы корольдігі, Моңғолия, Жапония, Түркия, Корея, Грузия, Қытай нарықтарының ашықтығы көрсетілген. Мәселен, Қытайға – қой еті, шошқа еті, жылқы тұқымдас тірі жануарлар (асыл тұқымды және сойылған), балық өнімдері, бал, сүт өнімдері, жүн шикізаты. Иранға – тірі ұсақ мал, мұздатылған және тоңазытылған қой еті, сиыр еті, ұсақ мал субөнімдері, тауық жұмыртқасы. Еуропалық Одақ елдеріне – балық, аңшылық олжалары, азықтар. Біріккен араб әмірліктеріне – ет және ет өнімдері, тауық жұмыртқасы және үй құсы. Сауд Арабиясы корольдігіне – ірі қара мал және союға арналған ұсақ мал. Моңғолияға – асыл тұқымды ірі қара мал, тағамдық жұмыртқа, құс еті. Жапонияға – жылқы еті. Түркияға – өңделмеген ірі қара терісі. Кореяға – ірімшік. Грузияға – сиыр етін шығарылады.

Жалпы соңғы бес жылда елімізден 461,9 млн. АҚШ долларының 407,3 мың тонна мал шаруашылығы өнімі экспортталса, оның 53,9 мың тоннасы (63,2 млн. АҚШ доллардың) Қытайдың үлесіне тиген. Р.Скляр мырзаның жауабына қарағанда, Қытайға мұздатылған сиыр етін экспорттау жөніндегі хаттамаға 2018 жылғы маусымда қол қойылады. 2019 жылғы мамырда мұздатылған сиыр етін экспорттауға құқығы бар кәсіпорындардың тізіліміне 4 қазақстандық кәсіпорын енгізілген. Соның нәтижесінде 2019-2020 жылдары Қазақстаннан Қытайға 17,4 млн. АҚШ долларының 4 663,3 тонна мұздатылған сиыр еті экспортталды. Егер 2019 жылға дейін экспортталатын негізгі тауарларды балық өнімдері (55%) мен жүн (33,4%) құраса, 2019 жылдан бастап экспорттың негізгі үлесі мұздатылған сиыр етіне тиесілі бола бастады. Алайда пандемияға байланысты Қытай нарығы уақытша жабылып, мұздатылған сиыр етінің экспорты 2020 жылдың шілдесінен бастап тоқтатылған. Биыл 29 қазанда Қазақстан-Қытай ынтымақтастық комитетінің Ауыл шаруашылығы өнімдерімен ынтымақтастық және сауда жөніндегі жұмыс тобының отырысы өткізіліп, салқындатылған сиыр етінің экспортын ашу мақсатында қажетті құжаттаманы дайындауды бастау туралы уағдаластықтарға қол жеткізіліп отыр.

Ерлік КЕБЕКБАЙ, журналист.