Мал шаруашылығы өнімдерін экспорттау арқылы 500 мыңға жуық қазақстандықты жұмыспен қамтуға болады
Мал шаруашылығы өнімдерін экспорттау арқылы 500 мыңға жуық қазақстандықты жұмыспен қамтуға болады
Мал шаруашылығы өнімдерін экспорттау арқылы 500 мыңға жуық қазақстандықты жұмыспен қамтуға болады.
Парламент Мәжілісіндегі «Ақ жол» ҚДП фракциясы ҚР Премьер-Министрінің орынбасары Роман Склярға атына депутаттық сауал жолдады. Онда салқындатылған сиыр еті мен қосалқы ет өнімдері бойынша сату нарықтарын ашу жайы қозғалған. Қазір отандық етті өткізу үшін географиялық жақындығы жағынан ғана емес, өнімді қолайлы бағамен жеткізу тиімділігі жағынан Қытай бірден-бір перспективалық нарық болып тұр. Алайда онда өнімді экспорттауға ет өңдейтін 4 кәсіпорын аккредиттеуден өткенімен, құрлық шекаралары арқылы өтудің қиындығына байланысты экспорт іс жүзінде тоқтаған.
- Қытайда салқындатылған сиыр еті мұздатылған етке қарағанда 90% -ға қымбат. Мұздатылған еттің тартымды бағасы - килограмына 6 АҚШ долларын құраса, салқындатылған еттің 1 килограмы 11 АҚШ доллары тұрады. Ал елдің жалпы тұтыну көлемі жылына 8 млн. тонна сиыр етін құрайды. Мұндай ауқымды нарық Қазақстанның етті мал шаруашылығының қарқынды дамуына серпін береді. Бұдан бөлек, ірі қара малды сою кезінде етпен бірге түрлі бағалық санаттағы өнімдер қатар өндіріледі. Демек, ет өңдеу кешендері етпен қоса субөнімдерді - ішек-қарынды, қанды, теріні және басқа да өнімдерді алады. Осы өнімдерді Қазақстанның ішкі нарығында тұтыну шектеулі, оларға тиісті сұраныс жоқ. Нәтижесінде, ет өңдеу тиімсіз салаға айналады. Ал бұл саланың игермеген қаражатының жылдық жиынтық көлемі шамамен 600 млрд. теңгені құрайды. Қытайда субөнімдер сұранысқа ие, жалпы түсімі ет сатудан түсетін түсімнен кем түспейді. Сараптамалық бағалауға сүйенсек, экспорттық баға 500 мыңға жуық қазақстандықты жұмыспен қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Ол салаға 700 млрд. теңгеден астам қосымша табыс түсіріп, 1,3 трлн. теңге көлемін инвестиция әкеледі. Бұл ет өңдеу кәсіпорындары, бордақылау алаңдары және фермерлік шаруашылықтарды салуды және олардың қуатын арттырады, - деген депуттаттар бұл мәселені Үкімет деңгейінде шешуге болатынына. Оған олар нарықты ашу арқылы сиыр етінің экспортын алғашқы алты айда 3 есе өсірген Ресейді мысалға келтіруде. Олар 2020 жылғы қаңтарда мұздатылған сиыр етіне нарықты ашса, сол жылдың маусымында салқындатылған ет нарығын да ашқан. Қазіргі уақытта субөнімдер нарығын ашу мәселесін де келісіп жатқан көрінеді. Сондықтан депутаттар Үкіметке жолдаған саулында: «ресейлік шенеуніктер салқындатылған сиыр еті бойынша нарықты ашқан соң жарты жыл ішінде қосалқы ет өнімдері бойынша Қытай нарығына шыға алады. Ал бізде экспортқа жол ашуға неге тиісті көңіл бөлінбейді? Реформалардың жүріп жатқан 10 жылы ішінде әлемдік стандарттар бойынша өндірістік тізбек құрылғанына қарамастан, мал басын көбейту мен оның сапасын жақсартуға, жабдықтар сатып алуға, салаға қатысушыларды оқытуғы, мыңдаған гектар жайылымдарды айналымға енгізуге миллиардтаған қаншама жеке және мемлекеттік қаражат жұмсалды. Үкімет деңгейінде Қазақстанның ет саласы үшін өткізу нарықтарын ашу бойынша неге кешенді міндеттер қойылмайды? Бұған қоса, салқындатылған сиыр еті мен қосалқы өнімдер нарығын ашу мәселесі бойынша жауапты құрылымның барлық іс -қимыл алгоритмін әзірлеу және бекіту үшін депутаттарды, құзырлы министрлік, мүдделі ұлттық компаниялар, салалық қауымдастықтар өкілдерін тарта отырып, дөңгелек үстел өткізуді сұраймыз »дегенді айтта. Заң бойынша ҚР Премьер-Министрінің орынбасары енді оған қарашаның алғашқы жексенбісіне дейін ресми түрде өз жауабын беруі тиіс.
Ерлік Кебекбай