Соңғы бес жылда мал шаруашылығына 550 млрд теңгеден астам қаржы бөлінген

«Бұл өзгерістер етті мал шаруашылығындағы 21,6 мың шаруашылыққа әсер етеді, өйткені бұл салада субсидия алушылардың ең көп саны – шағын фермерлер», - деді Герефорд тұқымы жөніндегі республикалық палатаның директоры Ерлан Өмірзақов.

Оның айтуынша, ауыл шаруашылығы министрлігі етті мал шаруашылығын субсидиялау жөніндегі 3-тармақты ғана алып тастауды айтқан, бірақ іс жүзінде бұл өзгерістер субсидиялардың 8 түріне қатысты.

Аграрлық несие корпорациясы 360 млрд теңге тікелей қаржыландырудың тек 15%-ын немесе 56 млрд теңгесін мал ұстайтын фермерлерге бағыттаған, ал 140 млрд теңге – көктемгі егіс жұмыстарын (99% бидай алқабы) несиелеуге жұмсалған.

«10 жылдан астам уақыт бойы біз саланы қайта құрдық, инвестицияладық, жұмыс істедік. Ел бойынша сойылған малдың орташа салмағы 154-тен 175 кг-ға дейін өсті. Егер жылына орта есеппен 2,5 млн бас мал союға жұмсалса, онда +20 кг - бұл жылына 50 мың тонна ет қосымша өндірілді дегенді білдіреді. Біз бұған генетика, тұқымдық трансформация есебінен қол жеткізіп отырмыз. Ал бұл Қазақстан экономикасы үшін жылына 100 млрд теңге пайда әкеліп отыр. 25 мың шаруа қожалығы – кәсіпкерлер, бизнес иелері немесе 100 мыңнан астам шаруа қожалықтары ауылдарда құрылды», - деп түсіндірді КТ «Терра» басшысы Ердос Тапаев.

Сонымен қатар, Ауыл шаруашылығы министрлігі соңғы бес жылда мемлекеттік қолдау ретінде мал шаруашылығы саласына 556 млрд теңге бағытталғанын атап өтті. Оның ішінде етті мал шаруашылығын дамытуға 211 млрд теңге немесе субсидияның жалпы көлемінің 38%-і бөлінген. Биыл мал шаруашылығын субсидиялауға 107,6 млрд теңге көзделген, оның ішінде етті мал шаруашылығына 42,2 млрд теңге бөлінді, бұл жалпы соманың 39%-ын құрайды.

«Егер министрлік фермерлерді естімейді деп ойласаңыздар, қателесесіздер. Бір апта бұрын бүгінгі шағымданушылар дәл осы құрамда министрдің жеке қабылдауында болды. Онда да субсидиялау ережелерін өзгерту бойынша үлкен талқылау болды. Субсидиялау ережелері олар қалағандай өзгермейді. Ережелердің 90%-дан астамы қалады. Ет өндірісіне соңғы бес жылда 556 млрд теңге бағытталды. Кем дегенде биыл мал шаруашылығына 107 млрд теңге бөлінген, жарты жылдан кейін бюджет тағы нақтыланады. Өздеріңіз білетіндей, коронавирус пандемиясы басталар алдында Қытай нарығы ашылды. ДДСҰ бір апта бұрын төтенше жағдай режимін жойды. Министр Ербол Қарашөкеев Қытайға сапар шегіп, келіссөздер жүргізіп жатыр. Бір-екі айдың ішінде Қытайға экспорт ашылады. Бұл дегеніміз, егер нарық ашылса, олар өз маржаларын көбейте алады», - деп түсіндірді Ауыл шаруашылығы министрлігінің баспасөз хатшысы Дамир Егізбаев.

Ауыл шаруашылығы министрлігі сараптамалық қоғамдастықпен, салалық қауымдастықтар мен палаталардың өкілдерімен бірлесіп, субсидиялаудың жаңа қағидалары жобасын әзірледі, оның ішінде етті мал шаруашылығында қолданыстағы жеті субсидиялаудың екі бағытын алып тастауды көздейді. Мұнда жемқорлық қаупі жоғары түрлер: асыл тұқымды бұқаны ұстау (бұқаларды жалға алу) және тұқымдық түріне сәйкес келетін импортталған аналық ірі қара мал сатып алу жөнінде айтылған.

«Атап айтқанда, селекциялық-асыл тұқымдық жұмыс үшін сатып алынған асыл тұқымды бұқаның құнын арзандату, бұқаларды жалға алуды сақтау бюджет қаражатын тиімсіз пайдалануды, бірдей технологиялық процеске екі рет мемлекеттік қолдау көрсетуді білдіреді. Тұқымдық түріне сәйкес келетін импортталған асыл тұқымды аналық ірі қара малдың импортталған асыл тұқымды аналық ірі қара малдан еш айырмашылығы жоқ болғандықтан, бұл ұғымдар біріктірілген. Сол сияқты, тұқымдық тегіне сәйкес келетін, сатып алынған импортталған ірі қара малдың аналық басын субсидиялау нормасы алынып тасталды, өйткені олардың тұқымдық қасиеттерін жақсарту үшін сатып алынған асыл тұқымды аналық малдың құнын арзандату нормасы бар», - делінген Ауыл шаруашылығы министрлігінің хабарламасында.