Түркістандық қошқардың 18 миллион тұратындай не қасиеті мен құдіреті бар?

Источник aikyn.kz

Соңғы жылдары елімізде гиссар шаруашылығымен айналысатындар көбейіп келеді. Әсіресе, жуырда 40 мың долларға, яғни 18 миллион теңгеге қошқар сатып алған қазақ жігіті туралы ақпарат елді елең еткізді. Әрине, ол жарты тонна салмақ беретін атан түйе не болмаса жесең тамақ, мінсең көлік болар жылқы емес. Уақ малдың құны неге осынша ақшаға бағаланды?

Каштанның қозысы 1 000 долларға сатылады

Сонымен, бойы 1,05, салмағы 176 келі тартатын қошқардың 18 миллион тұратындай не қасиеті мен құдіреті бар? «Каштан» деп аталатын қошқарды сарыағаштық Қуаныш Мықтыбаев осы өңірдің фермері Рустам Тұрғыновтан сатып алған болатын. Каштан осында туып-өсіп, жетілген. Демек, осынша салмақты, асылтұқымды қошқар өсіруді қазақстандықтар да меңгерді деген сөз. Негізінен, құйрықты асылтұқымды Гиссар қойын өсіру Қырғыз Республикасында кең тараған. Тіпті, олар биыл арашан деген атаумен қойды патенттеп, ресми түрде тіркеді. Жалпы, гиссар тұқымды қойлар тез өсіп, салмақты да тез жинайды және еті дәмді келеді екен.

Қазақ гиссары патенттелмек

Одан бөлек, фермердің қорасында, мықты-мықты саналатын әрқайсысы бір төбе болатын миллион, гулливер, шторм, волчак, малыш, длинный, шоколад қошқарлары бар. Сатуға арналған қозы-қошқарлар павильонын жасақтап қойған. Олар туғаннан соң анасынан ажыратылып, арнайы жемшөппен бапталады. Ұрықтыққа алатын адам осында келіп саудаласып ала береді. Мұнда гулливердің, авганның балалары бар. Ал волчак қырғыз еліндегі танымал Фокус деген қошқардың бауыры. Демек, екеуінің атасы мен анасы бір.

Мұнда ұрықтыққа пайдаланылып жүрген мықты қошқарлар бөлек ұсталады екен. Олардың арасында жасы 2-ге тақаған кейбір асылтұқымды қошқарлардың біразы биыл ұрықтандырылыпты. Олардан қаңтар айының соңғы күндерінде біраз төл алуды жоспарлап отыр.

Шаруашылық та трендке айналды

Шымкент қаласында тұратын журналист Берік Сұлтан – осы салаға қатты қызығушылық танытатындардың бірі. Қаланың қақ ортасында тұрғанына қарамастан, үйінің ауласынан кішігірім қора салып, бүгінде әжептәуір қошқар баптап отыр. Негізінен Америкада көп жүретін Берік қошқарларына деген сағынышы елге тартып тұратынын айтады. Бизнес үшін емес, хобби ретінде қолға алған бұл салаға күннен-күнге дендеп енуде. «Соңғы 4-5 жылда бұл сала жақсы дамып жатыр. Трендке шыққанына бір жылдай ғана болып қалды. Біздің қоғам қой-қошқар десе, есекке мініп алып, қырда қой бағып жүрген адамды елестетеді. Бірақ қазір қызыл-жасылды дүниеге қызығатын қоғам үшін біздің жігіттер шаруашылықты да трендке айналдыра алатынын дәлелдеді. Қалада тұрып та осындай шаруашылықпен айналысуға болады. Жалпы, мал ұстағанда да асылтұқымдысын баққан дұрыс деп ойлаймын. Екеуінің күтімі бір. Бірақ асылтұқымдының пайдасы орасан. Қалада тұрсақ та, ауылдан шыққандықтан, ауылдың иісін сағынып тұрамыз. Сол себептен ауылдан қол үзгім келмей, осы істі 2 жыл бұрын бастадым. Әсіресе, бала-шағамыздың ауылдан қол үзбеуіне бірден-бір себеп болады. Әрі бала тәрбиелеуге де септігін тигізеді. Мәселен, қойдың астын тазалап, уақытылы жемшөбін беріп өскен бала жауапкершілікті сезініп өседі», – дейді Берік бізбен әңгімесінде.

Қошқарларының бітім-болмысына, әрекетіне қарай Техас, Алтынбет, Сникерс деген аттар қойыпты. Техастың тұмсығы дөң, өзі бұзық. Сникерс 40 мың долларға сатылған каштанның баласы. Америкадан осылар үшін түрлі дәрумендер әкеліпті. Оны жемшөбіне араластырып береді. Гиссар қойлардың жүні бұйра емес жылтыр, қылшықты болып келеді екен.

Жалпы, қошқарлар 35 келі ет берсе, гиссар қойлары 100 келінің үстінде ет береді. Бүгінде Қуаныш Мықтыбаевтың қойын алып, қораларында баптап жатқандар көп. Беріктің өзі де шоколад деген қошқарын Қуаныш Мықтыбаевқа 4 мың долларға сатыпты. «Болмысы, басын қайқайтып жүретіні, түсінің өзгешелігі мені ерекше тартты, әрекетінің өзі жылдам», – дейді Қуаныш. Сатып алғанда 70 келі болған қошқар бүгінде 92 келіні тартты.